آیا با تفاوت پریز ارت دار و معمولی آشنا هستید؟ با توجه به اینکه یکی از انتخابهای مهم درباره لوازم الکتریکی یک بنا، انتخاب نوع پریزهای آن است، دلند پلاس تصمیم دارد که در این متن به توضیح این تفاوت بپردازد.
پریزهای ارت دار که به پریز محافظ دار هم معروف هستند، یکی از انواع پریز برق هستند که این روزها یکی از عوامل ایمنی در مدار الکتریکی ساختمان به شمار میروند. برای درک دلیل، باید بدانید که یک پریز ارت دار چه کاری انجام میدهد. در این پریزها به جز سیم فاز و نول یک سیم ارت هم وجود دارد که مانند یک گاوصندوق عمل میکند. اگر مشکلی مانند اتصال کوتاه در یک پریز ایجاد شود و یا خرابی به وجود بیاید، جریان برق به سادگی در امتداد سیم زمین به پنل باز میگردد. بدون این سیم، آن جریان الکتریسیته میتواند به موادی مانند پارچههایی که در نزدیکی پریز قرار دارند و یا یک شخص هدایت شود و آسیبهای جبرانناپذیری ایجاد کند.
اما قبل از شروع مبحث بهتر است توضیحی درباره سیم ارت داشته باشیم:
سیم ارت چیست؟
برای آشنایی با تفاوت پریز ارت دار و معمولی با سیم ارت و کاربرد آن آشنا شوید. ما در مدار سه نوع سیم داریم:
- سیم ارت: یک سیم ایمنی است که برای وسایل با بدنه فلزی مورد نیاز است. این سیم باعث میشود در صورت بروز ایراد، لمس دستگاه ایمنتر شود و از برق گرفتگی جلوگیری کند. سیم ارت برای هر وسیلهای که بدنه فلزی دارد ضروری است و بدون این سیم، در صورت بروز مشکل و ایراد در سیستم، جریان الکتریسیته از داخل محفظه فلزی شروع میشود. در واقع سیم زمین یک مسیر جایگزین برای جریان فراهم میکند.
- سیم فاز: این سیمی است که پتانسیل بالایی دارد. یعنی ولتاژ بالا را حمل میکند و به دستگاه میرساند. برای یک مدار کامل، سیم فاز به یک سیم نول نیاز دارد تا جریان را به منبع تغذیه برگرداند. این سیم برق از آنجایی که ولتاژ بالایی دارد، خطرناکترین سیم است، هرگز نباید سیم ارت را لمس کند (مگر اینکه عایق بین آنها باشد) زیرا این یک مدار کامل را از منبع تغذیه شما به زمین (ارت) میسازد که در این صورت شوک الکتریکی یا آتش سوزی بسیار محتمل است.
- سیم نول: نول سیمی است که پتانسیل آن صفر است. این سیم مسیر برگشت جریان را به منبع برق فراهم میکند و مدار را کامل میکند. سیم نول نشان دهنده یک نقطه مرجع در یک سیستم توزیع الکتریکی است. رساناهای متصل به این نقطه مرجع (خنثی) معمولاً باید رساناهایی بدون جریان باشند و به اندازهای باشند که خطاهای لحظهای (اتصال کوتاه) رخ داده در تجهیزات الکتریکی را کنترل کنند.
تفاوت پریز ارت دار و معمولی
در هر پریز معمولی دو سیم فاز و نول وجود دارند، اما در سیمهای ارت دار، سومین سیم هم وجود دارد که آن سیم ارت است. در واقع پریز برق یک اتصال زمین را حمل میکند، که اجازه می دهد الکتریسیته اضافی حاصل از مواردی مانند عایق معیوب به جای عبور از بدن فرد، به طور ایمن به داخل زمین هدایت شود. ممکن است یک خانه دارای پریزهای ارت دار با سیم کشی نامناسب باشد که به نظر می رسد اتصال به زمین دارند. برای اطمینان از اینکه پریز سه شاخه شما به درستی سیم کشی شده است، از یک دستگاه تست پریز باید استفاده کنید که در این امر میتوانید از برقکاران کمک بگیرید.
این روزها استفاده از پریز ارت دار به عنوان یکی از موارد ایمنی در ساختمانها اهمیت پیدا کرده است. در قدیم، اکثر سیم کشیها فقط شامل دو سیم فاز و نول بودند. سیم زمین یک مسیر جایگزین برای برق فراهم میکند که ممکن است از دستگاه یا محصول منحرف شود تا راه خود را با خیال راحت به جعبه شکن یا فیوز باز کند و از ساختمان به اتصال اصلی زمین خارج شود.